Żywopłot

Uprawa i produkcja - Uprawy wieloletnie

Uprawy wieloletnie Agroleśnictwo Bioróżnorodność Cykl węglowy i gazy cieplarniane

Legenda: żywopłot

Production

Żywopłot to linia krzewów lub drzew i krzewów rosnących na dywanie roślinności zielnej, zwykle używana do wyznaczania obszaru. Żywopłoty mogą składać się z jednego gatunku (żywopłoty jednogatunkowe) lub kilku gatunków. Są one znane jako zróżnicowane żywopłoty, kwitnące żywopłoty, żywopłoty wiejskie, dzikie żywopłoty, naturalne żywopłoty, żywopłoty, wiatrochrony, żywe żywopłoty, żywopłoty wiejskie itp

Wielorakie role żywopłotów

• Ochrona cieków wodnych, budynków, upraw i zwierząt gospodarskich.
• Zwalczanie erozji.
• Oczyszczanie i infiltracja wody.
• Magazynowanie dwutlenku węgla.
• Wspieranie różnorodności biologicznej.
• Produkcja drewna i innych zasobów.
• Poprawa otoczenia gospodarstw, domów, ścieżek i przestrzeni społecznych.
• Tożsamość kulturowa i historyczne zastosowania.

Funkcje drzew w kontekście rolniczym. Źródło: Francuskie Stowarzyszenie Agroleśnictwa.

Wybór gatunków

Podczaszakładania lub wymiany żywopłotu należy zwrócić szczególną uwagę na wybór gatunków. Wybór gatunków powinien odzwierciedlać warunki glebowe i klimatyczne panujące na obszarze sadzenia, a także realizowane cele (żywopłot produkujący drewno, ochrona zwierząt gospodarskich przed warunkami pogodowymi, pasza, różnorodność biologiczna itp.)

Ponadto zaleca się stosowanie gatunków lokalnych, w miarę możliwości dziko rosnących. Znak"Végétal local" jest dobrym sposobem na zapewnienie tego. Młode rośliny mogą być również pobierane z pobliskich obszarów (za zgodą właściciela). Niewyczerpującą listę gatunków, które można wykorzystać, można znaleźć tutaj na stronie 60. Kompozycja lokalnych gatunków, dostosowana do środowiska i krajobrazu, pozwala czerpać korzyści z różnorodności biologicznej roślin, a tym samym gwarantuje długowieczność całości, a także wykorzystuje różnorodność kształtów, kolorów i zapachów.

Różne morfologie

Żywopłoty można sklasyfikować według szeregu kryteriów, w tym obecności wysokich drzew i sposobu zarządzania nimi.

Zdegradowany żywopłot

Zdegradowany żywopłot. Zdjęcie: © Guénael Hallart.

Zdegradowane żywopłoty są wynikiem nadmiernej presji związanej z zarządzaniem, która w niektórych przypadkach może być wywierana przez zwierzęta gospodarskie lub niewłaściwąkonserwację mechaniczną. Widoczne pozostają jedynie stałe części roślin, takie jak obumierające pnie. Ten typ żywopłotu spełnia zdegradowane funkcje, chociaż niektóre gatunki mogą z nim żyć.

Wpływ na :

• Regulację lokalnego klimatu: + - Ograniczenie erozji
• Ograniczanie erozji: + - Magazynowanie węgla
• Magazynowanie węgla: +
• Wsparcie bioróżnorodności: ++
• Produkcja drewna i innych zasobów: +
• Tożsamość kulturowa i historyczne zastosowania: +

+ = Dobry / ++ = Bardzo dobry.

Niski żywopłot

Niski żywopłot. Źródło zdjęcia: © Guénael Hallart.

Niskie żywopłoty składają się zazwyczaj z krzewów, które są corocznie przycinane na górze i po obu stronach. Oprócz wspierania określonej różnorodności biologicznej, żywopłoty te mogą pomóc ograniczyć erozję gleby. Są one również specyficzne dla niektórych obszarów.

Wpływ na :

• Regulację lokalnego klimatu: + - Ograniczenie erozji gleby: + - Ograniczenie erozji gleby
• Ograniczenie erozji: ++
• Magazynowanie węgla: +
• Wsparcie bioróżnorodności: ++
• Produkcja drewna i innych zasobów: +
• Tożsamość kulturowa i historyczne zastosowania: ++

+ = Dobry / ++ = Bardzo dobry.

Żywopłot z krzewów

Żywopłot z krzewów. Zdjęcie: © Guénael Hallart.

Wysokie żywopłoty krzewiaste składają się z gatunków krzewów, które rosną pionowo. Zawierają one większą różnorodność gatunków, a ich wysokość może wpływać na lokalny klimat.

Wpływ na :

• Lokalną regulację klimatu : ++
• Ograniczenie erozji: ++
• Magazynowanie dwutlenku węgla: ++
• Wspieranie bioróżnorodności: ++
• Produkcja drewna i innych zasobów: ++
• Tożsamość kulturowa i historyczne zastosowania: ++

+ = Dobry / ++ = Bardzo dobry.

Ustawienie drzew

Wyrównanie drzew. Zdjęcie: © Guénael Hallart.

Szpalery drzew składają się wyłącznie z wysoko rosnących drzew, które mogą być pylone. Wysoko rosnące drzewa mogą potencjalnie wspierać szeroką gamę gatunków, a także produkować drewno i/lub paszę. Historyczna technika polegała na pozostawieniu ściętych gałęzi na ziemi i zebraniu ich pod koniec zimy, po tym jak zwierzęta miały szansę pożywić się liśćmi.

Wpływ na :

• Lokalną regulację klimatu: ++
• Ograniczenie erozji: ++ Magazynowanie węgla
• Magazynowanie węgla: ++
• Wsparcie bioróżnorodności: ++
• Produkcja drewna i innych zasobów: ++
• Tożsamość kulturowa i historyczne zastosowania: ++

+ = Dobry / ++ = Bardzo dobry.

Żywopłot wielopoziomowy

Żywopłot wielopniowy. Źródło zdjęcia: © Guénael Hallart.

Żywopłoty wielowarstwowe składają się z warstwy zielnej, warstwy krzewów i warstwy drzew. Jest to rodzaj żywopłotu o największym potencjale funkcjonalnym.

Wpływ na :

• Lokalną regulację klimatu : ++
• Ograniczenie erozji : ++
• Magazynowanie węgla: ++
• Wspieranie bioróżnorodności: ++
• Produkcja drewna i innych zasobów: ++
• Tożsamość kulturowa i historyczne zastosowania: ++

+ = Dobry / ++ = Bardzo dobry.

Dynamika związana z utrzymaniem

Rodzaj żywopłotu zależy w szczególności od tego, jak dobrze jest on utrzymywany. Na przykład niski żywopłot, który nie jest już pielęgnowany, po kilku latach przekształci się w wysoki żywopłot krzewiasty. I odwrotnie, wysoki żywopłot krzewiasty może być przedmiotem poważnej operacji konserwacyjnej w celu przekształcenia go w niski żywopłot. Ponadto każdy żywopłot, który nie jest odpowiednio utrzymywany, nieuchronnie ulegnie degradacji.

Schemat ewolucji żywopłotu krzewiastego w zależności od zastosowanych metod zarządzania. Zdjęcie: © Guénael Hallart.

Każdy z tych rodzajów żywopłotów może spełniać większą lub mniejszą liczbę funkcji ekologicznych. Poziom ważności tych funkcji zależy od innych czynników, takich jak sposób zarządzania żywopłotem, jego orientacja w stosunku do zbocza, obecność mniej lub bardziej szerokiego pasa trawy (zwanego obszyciem) u podnóża żywopłotu oraz to, czy żywopłot jest odizolowany, czy połączony z siecią żywopłotów.

Należy również zauważyć, że potencjał bioróżnorodności żywopłotu może się znacznie różnićw zależności od rodzaju żywopłotu. Jednak gatunki występujące w jednym typie żywopłotu niekoniecznie będą występować w innym. Dlatego w skali krajobrazu ważne jest, aby starać się zachować różnorodność środowisk (a tym samym typów żywopłotów). Rozprzestrzenianie zarządzania i użytkowania żywopłotów w całym gospodarstwie pomaga zachować lokalną różnorodność biologiczną. Ponadto możliwe jest pogodzenie tych różnych podejść w celu zwiększenia potencjału żywopłotu, na przykład poprzez sadzenie wysokich drzew lub nieprzycinanych krzewów w niskim żywopłocie.

Różne morfologie żywopłotów. Źródło: Arbre et Paysage 32.

Przepisy

Sadzenie

Ogólnie rzecz biorąc, żywopłoty umieszczane wzdłuż granic działki nie mogą nachodzić na sąsiednią nieruchomość i muszą być zgodne z następującą zasadą (por. art. 671-673 kodeksu cywilnego):

• Cofnięcie (odległość między linią podziału a linią środkową pnia) 50 cm dla żywopłotów, których wysokość (odległość od podstawy drzewa do jego wierzchołka) jest mniejsza niż 2 m.
• 2 m dla żywopłotów o wysokości powyżej 2 m.

Zasady te podlegają trzydziestoletniemu okresowi przedawnienia. Zatem po upływie 30 lat właściciel sąsiedniej nieruchomości nie może już żądać stosowania tych ogólnych zasad. Ponadto, odstępstwa mogą być dokonywane na mocy wspólnej umowy (konwencji) lub na mocy "destination du père de famille". Ten ostatni termin odnosi się do faktu, że można udowodnić, że dwie przedmiotowe działki należały do tego samego właściciela i że ten ostatni był odpowiedzialny za nasadzenia.

Żywopłoty posadzone na linii podziału są uważane za wspólne, chyba że można udowodnić inaczej.

W odniesieniu do liniowej infrastruktury transportowej i energetycznej, ustalone zasady zależą od rodzaju infrastruktury:

• Drogi prywatne: brak szczegółowych zasad.
• Drogi wiejskie: brak ogólnych zasad, ale żywopłot nie może być sadzony poza granicą pasa drogowego i nie może wystawać poza pas drogowy. Szczegółowe zasady mogą jednak zostać ustanowione w drodze przepisów gminnych.
• Drogi gminne, departamentalne i krajowe: o ile nie jest to wyraźnie dozwolone, nasadzenia o wysokości powyżej 2 m muszą być odsunięte o 2 m od terenu publicznego i o 50 cm w przypadku nasadzeń o wysokości do 2 m.
• Tory kolejowe: należy zachować minimalny odstęp 2 m.
• Cieki wodne będące własnością państwa: należy zachować odległość 3,25 m (służebność ścieżki dla pieszych) oraz, w stosownych przypadkach, dodatkową odległość 9,75 m (służebność ścieżki holowniczej). Odległości te mogą zostać zmniejszone przez instytucję zarządzającą.
• Niedomowe cieki wodne: brak szczególnych zasad, pod warunkiem, że nie wpływają one na przepływ cieku wodnego lub sąsiednie nieruchomości. Specjalne zasady mogą jednak zostać określone w programach rozwoju i zarządzania zasobami wodnymi (SAGE) oraz planach zapobiegania zagrożeniom powodziowym (PPRI).
• Sieci przesyłowe energii elektrycznej: brak szczególnych zasad, pod warunkiem, że nasadzenia nie wystają poza obszar publiczny, w którym zainstalowano sieć elektryczną.
• Linie telefoniczne: nie ma ograniczeń dotyczących linii napowietrznych, a linie podziemne muszą być cofnięte o 50 cm. Specjalne środki mogą jednak zostać ustanowione w ramach polubownej umowy służebności lub zarządzenia prefekta uznającego projekt za leżący w interesie publicznym. Wreszcie, szczególne zasady mogą być również określone w kodeksie urbanistycznym (PLU, przepisy dotyczące podziału, plan zapobiegania zagrożeniom powodziowym itp.)

Najlepszym sposobem na zdefiniowanie projektu nasadzeń jest skontaktowanie się z lokalnym samorządem w celu uzyskania informacji na temat wszelkich szczegółowych zasad, które mogą mieć zastosowanie. Dobrym pomysłem jest również staranny wybór lokalnych gatunków. Pod tym względem znak"Végétal local" gwarantuje, że rośliny są dzikie i lokalne.

Podczas karczowania

Prawo zwyczajowe określa szereg zasad, które są uzupełnione przepisami WPR dla rolników. W związku z tym każda osoba (prawna lub fizyczna), która chce wykarczować żywopłot, musi najpierw zapewnić zgodność z następującymi przepisami:

Prawa własności

Ogólnie rzecz biorąc, każdy dzierżawca musi najpierw upewnić się, że właściciel gruntu zgadza się na usunięcie danego żywopłotu. Ponadto szczegółowe klauzule dotyczące żywopłotów mogą być określone w dzierżawie obszarów wiejskich z klauzulami środowiskowymi lub rzeczywistym zobowiązaniem środowiskowym (REO).

Zdrowie i bezpieczeństwo publiczne

Jeśli żywopłot znajduje się w strefie ochronnej zlewni wody pitnej lub w planie zapobiegania zagrożeniom powodziowym (PPRI), usuwanie żywopłotów może podlegać regulacjom.

Krajobraz i dziedzictwo kulturowe

Jeśli żywopłot znajduje się w strefie ochrony krajobrazu (sklasyfikowany teren, zarejestrowany teren, godny uwagi obiekt dziedzictwa kulturowego lub zabytek historyczny), usuwanie żywopłotów może podlegać przepisom wydanym przez urząd miasta i/lub architekta Bâtiments de France (ABF).

Planowanie przestrzenne

Dokumenty urbanistyczne ( w szczególności PLU ) mogą określać zasady ochrony niektórych żywopłotów (elementy chronione jako część krajobrazu, ciągłość ekologiczna i sklasyfikowane obszary leśne - EBC). Gminy, które nie posiadają dokumentu urbanistycznego, mogą jednak wdrożyć program ochrony żywopłotów w drodze uchwały gminnej przyjętej zgodnie z art. R.421-23.i kodeksu urbanistycznego. Ponadto, jeśli żywopłot znajduje się w granicach planu zagospodarowania przestrzennego, specjalne wymogi mogą zostać określone w dekrecie prefekta.

Szczególny przypadek alei i szpalerów drzew graniczących z drogami : artykuł L.350-3 kodeksu ochrony środowiska zabrania niszczenia tych obszarów, z wyjątkiem przyczyn związanych ze zdrowiem, bezpieczeństwem ludzi i mienia oraz krajobrazem. W takich przypadkach należy określić i wdrożyć środki zapewniające brak utraty różnorodności biologicznej netto.

Prawo wodne

Żywopłoty wzdłuż cieków wodnych, znane również jako lasy łęgoweodgrywają ważną rolę w utrzymywaniu brzegów rzek, ograniczaniu erozji i utrzymywaniu różnorodności biologicznej. Ich zniszczenie, które stanowi zmianę profilu cieku wodnego, podlega zgłoszeniu zgodnie z ustawą o prawie wodnym (jeśli długość linii, której to dotyczy, jest mniejsza niż 100 metrów) i w stosownych przypadkach wymaga zezwolenia (zob. sekcja 3.1.2.0 artykułu R.214-1 kodeksu ochrony środowiska). Usunięcie roślinności nadbrzeżnej może mieć również znaczący wpływ na poziom światła wymagany do utrzymania życia w cieku wodnym i może prowadzić do zniszczenia tarlisk. W związku z tym takie prace mogą być również objęte pozycjami 3.1.3.0 i 3.1.5.0 tego samego artykułu.

Chronione obszary różnorodności biologicznej

Krajowe rezerwaty przyrody (RNN), regionalne rezerwaty przyrody (RNR), rezerwaty zwierzyny łownej i dzikiej (RCFS) oraz prefekturalne zarządzenia dotyczące ochrony biotopów (APPB), siedlisk przyrodniczych (APPHN) i geotopów (APPG) podlegają specjalnym przepisom i mogą zabraniać usuwania żywopłotów.

Gatunki chronione

Niektóre gatunki chronione korzystają ze statusu ochrony w odniesieniu do osobników i ich siedlisk. Listy gatunków, których to dotyczy, można znaleźć w następujących dekretach:

• Ssaki lądowe: dekret ministerialny z dnia 23 kwietnia 2007 r.
• Ptaki: dekret ministerialny z dnia 29 października 2009 r.
• Płazy i gady: dekret ministerialny z dnia 8 stycznia 2021 r.
• Owady: rozporządzenie ministerialne z dnia 23 kwietnia 2007 r.
• Flora : rozporządzenie ministerialne z dnia 20 stycznia 1982 r. i rozporządzenie prefekta z dnia 17 sierpnia 1989 r. (Picardie).

Zwolnienia mogą jednak zostać przyznane pod pewnymi warunkami.

Brak utraty różnorodności biologicznej netto

Po przyjęciu ustawy o bioróżnorodności w 2016 r., wspólne przepisy Kodeksu Środowiska (por. art. L.110-1) wzmacniają zasadę sekwencji ERC - Unikaj szkód dla bioróżnorodności i usług, które ona zapewnia, w przeciwnym razie, Zmniejsz je, a na koniec, Wyrównaj szkody, których nie można było uniknąć ani zmniejszyć. Zasada ta, która musi mobilizować najlepsze dostępne techniki przy ekonomicznie akceptowalnych kosztach, musi uwzględniać gatunki, siedliska przyrodnicze i funkcje ekologiczne. Jej celem musi być brak strat netto, a nawet wzrost bioróżnorodności.

Ponadto żywopłoty określone jako środki kompensacyjne muszą być utrzymywane przez cały okres oddziaływania.

Ponadto, w szczególności w odniesieniu do rolników, wyrywanie żywopłotów jest zabronione. DDT może jednak udzielić zezwolenia. Zezwolenia te mogą być wydawane pod następującymi warunkami:

• Zniszczenie, bez ponownego sadzenia, z jednego z następujących powodów:
  • Utworzenie nowej drogi dojazdowej wymaganej do dostępu do działki i korzystania z niej, o maksymalnej szerokości 10 m.
  • Utworzenie lub rozbudowa budynku gospodarczego na podstawie pozwolenia na budowę.
  • Gospodarka sanitarna żywopłotu zatwierdzona przez starostę.
  • Ochrona przeciwpożarowa lasu zatwierdzona przez starostę.
  • Rekultywacja rowu w celu przywrócenia obiegu hydraulicznego.
  • Prace uznane za leżące w interesie publicznym.
  • Operacja zagospodarowania terenu z konsultacjami społecznymi, w związku z pracami uznanymi za leżące w interesie publicznym.
• Przeniesienie identycznego elementu liniowego do tej samej lokalizacji lub przeniesienie identycznego elementu liniowego do lepszej lokalizacji środowiskowej.

Utrzymanie żywopłotu

Obowiązki

Żywopłoty na granicach nieruchomości są uważane za wspólne, chyba że można wykazać inaczej. Obaj właściciele są zatem odpowiedzialni za utrzymanie żywopłotów granicznych. Sąsiedzi mogą uniknąć tego obowiązku poprzez zrzeczenie się współwłasności.

Drzewa posadzone na linii podziału również stanowią współwłasność. Kiedy umierają, są ścinane lub wyrywane, są dzielone równo. Owoce są zbierane na wspólny koszt i dzielone (por. art. 667-670 kodeksu cywilnego).

W przypadku żywopłotu niepodzielnego właściciel sąsiedni może działać bezpośrednio na korzenie, jeżyny lub gałązki, ale nie na gałęzie, drzewa lub krzewy. Może jednak zmusić właściciela żywopłotu do ich utrzymania (por. art. 663 Kodeksu cywilnego).

W przypadku żywopłotów zlokalizowanych wzdłuż liniowej infrastruktury transportowej i energetycznej:

• Drogi prywatne: zobowiązanie różnych właścicieli do udziału, proporcjonalnie do ich interesów, w utrzymaniu i utrzymaniu drogi w stanie nadającym się do użytku.
• Drogi i linie kolejowe: w przypadku braku konserwacji zarządca może przeprowadzić prace na koszt właścicieli.
• Cieki wodne niekrajowe: obowiązek konserwacji mający na celu utrzymanie profilu równowagi cieku wodnego i umożliwienie naturalnego przepływu wody.
• Sieci przesyłowe energii elektrycznej: brak szczególnych zasad, pod warunkiem, że nasadzenia nie rozciągają się na teren publiczny, na którym zainstalowano sieć elektryczną (koszt ponoszony przez operatora lub właściciela w zależności od przypadku).

Okres zakończenia

Jeśli chodzi o rolników, żywopłoty nie mogą być utrzymywane w okresie od 1 kwietnia do 31 lipca (okres zakazu określony przez WPR).

We wszystkich innych przypadkach przepisy nie określają żadnego konkretnego okresu. Jednakże przepisy dotyczące gatunków chronionych zabraniają szkodzenia osobnikom chronionych gatunków zwierząt. Aby zachować zgodność z tymi przepisami, prace konserwacyjne nie powinny być przeprowadzane w okresie lęgowym, który dla ptaków i wielu innych grup trwa zazwyczaj od 15 marca do 15 sierpnia.

Ponadto, w celu uwzględnienia owocowania żywopłotów, a tym samym dostępności zasobów pokarmowych, zaleca się przeprowadzanie konserwacji żywopłotów w okresie od stycznia do połowy marca.

Koszty utrzymania

	Okres konserwacji	Częstotliwość częstotliwość	Średnica średnica gałęzie	Prędkość do przodu prędkość	Koszt za godzinę godzina
Piła łańcuchowa	Listopad do marca	10 do 20 lat	Wszystkie średnice	20 do 40 m/h	-
Wertykulator	Późne lato do zimy	Co 2 lata max	2 cm	2 do 3 km/h	45 do 55€/h
Kosiarka dyskowa	Zima	5 do 7 lat	20 cm	0,6 do 1,5 km/h	65 do 80 €/h
Noże	Późne lato do zimy	2 do 3 lat	2 do 3 cm	1,5 do 2,5 km/h	55 do 65 €/h
Nożyce do żywopłotu	Zima	3 do 5 lat	10 cm długości	0,5 do 1 km/h	55 do 65 €/h

Aby dowiedzieć się więcej

Aby dowiedzieć się więcej na temat sadzenia i pielęgnacji żywopłotu, proszę kliknąć tutaj.

Źródła

• Żywopłot - Arbre et Paysage 32.
• Żywopłoty, kwestie i przepisy - Direction départementale des territoires.