Błękitno-zielona infrastruktura dla łagodzenia zmian klimatu w miastach
Dokument koncentruje się na technicznych i praktycznych aspektach implementacji rozwiązań opartych na przyrodzie (NBS) w celu łagodzenia skutków zmian klimatu w miastach, takich jak infrastruktura błękitno-zielona, systemy retencyjne, zrównoważone gospodarki wodne i zielone przestrzenie. Celem jest dostarczenie szczegółowych informacji technicznych, studiów przypadków i wytycznych na temat projektowania, realizacji i pielęgnacji tych rozwiązań, aby wspierać ich szerokie stosowanie w warunkach polskich. Docelową grupą odbiorców są planistów, projektantów, decydentów oraz ekspertów z dziedziny zrównoważonego rozwoju miast i polityki klimatycznej, którzy chcą wdrażać takie rozwiązania na poziomie koncepcyjnym i technicznym.
Streszczenie
O projekcie „Climate NBS Polska”
Projekt ma na celu zwiększenie świadomości i potencjału w zakresie wdrażania rozwiązań opartych na przyrodzie w polskich miastach w odpowiedzi na zmiany klimatu. Współpracuje z ekspertami z Polski i Niemiec, rozwijając zdolności decydentów i projektantów poprzez publikacje, szkolenia i wsparcie rozwoju sieci ekspertów, w tym dla miast takich jak Gdańsk, Kielce, Kraków, Poznań, Warszawa i Wrocław. Projekt jest finansowany przez niemieckie Ministerstwo Środowiska i UE, realizowany przez Ecologic Institute i Fundację Sendzimira.
Wprowadzenie do błękitno-zielonej infrastruktury
Rozwiązania te opierają się na przyrodzie (Nature-Based Solutions, NBS) i są skuteczne w warunkach miejskich, gdzie mogą uzupełniać lub zastępować tradycyjne rozwiązania „szare”. Elementy mogą być komponowane i łączone, by przeciwdziałać problemom takim jak zanieczyszczenie, wyspa ciepła, susza, powodzie, czy utrata bioróżnorodności, dając korzyści ekologiczne, społeczne i ekonomiczne.
Elementy błękitno-zielonej infrastruktury i studia przypadków
Katalog prezentuje rozwiązania projektowe, ich funkcje, koszty, oraz studia przypadków zastosowań w Niemczech. Przedstawia 10 przykładów, od terenów rekultywowanych po nowoczesne rozwiązania miejskie, które służą mitygacji zmian klimatu, poprawie jakości środowiska oraz adaptacji do ekstremalnych zjawisk pogodowych.
Poszczególne rozwiązania i ich zastosowania
Opisano elementy jak stawy retencyjne, niecki bioretencyjne, rowy infiltracyjne, ogrody deszczowe w pojemnikach, zielone dachy, fasady, nawierzchnie przepuszczalne, podłoża strukturalne oraz ich szczegóły techniczne, funkcjonalność i koszty. Przykłady ich zastosowania obejmują m.in. Hamburgu, Berlinie i innych niemieckich miastach, pokazując sposoby integrowania rozwiązań w systemy miejskie.
Wnioski i rekomendacje
Przykłady niemieckich miast potwierdzają skuteczność i funkcjonalność rozwiązań opartych na przyrodzie. Kluczowe czynniki sukcesu to szeroka akceptacja społeczna, wsparcie polityczne i finansowe, oraz integracja z politykami miejskimi. Dla Polski istotne jest rozwijanie kompetencji i tworzenie strategii wdrażania takich rozwiązań w warunkach lokalnych, korzystając z wypracowanych dobrych praktyk i doświadczeń.
Błękitno-zielona infrastruktura dla łagodzenia zmian klimatu w miastach (pl)
Liczba stron: 104
Kraje docelowe: Niemcy, Polska
Kluczowe punkty
- Rozwiązania oparte na przyrodzie są kluczowe dla adaptacji miast do zmian klimatu
- Publikacja podkreśla potencjał błękitno-zielonej infrastruktury, takiej jak stawy retencyjne, ogrody deszczowe, zielone dachy i korytarze wentylacyjne, do łagodzenia skutków ekstremalnych opadów, efektu miejskiej wyspy ciepła oraz niedoboru wody.
- Wdrożenie rozwiązań NBS wymaga integracji międzysektorowej i odpowiednich instrumentów politycznych
- Brak odpowiednich instrumentów i wiedzy technicznej w Polsce jest barierą, ale niemieckie przykłady pokazują, że polityczna wola i szeroka współpraca mogą skutecznie wspierać ich implementację na poziomie miejskim.
- Studia przypadków pokazują, że kompleksowe zastosowanie błękitno-zielonej infrastruktury ma wielowymiarowy wpływ
- Zastosowanie rozwiązań takich jak sztuczne mokradła, systemy infiltracyjne czy zielone dachy przyczynia się nie tylko do mitygacji skutków zmian klimatu, ale także do poprawy jakości życia, ochrony bioróżnorodności i wzrostu wartości przestrzeni miejskiej.
- Koszty i finansowanie projektów NBS są znacząco zróżnicowane, lecz inwestycje przynoszą długoterminowe korzyści
- Przykłady niemieckich miast wskazują, że choć inwestycje mogą sięgać od setek tysięcy do miliardów euro, korzyści publiczne i środowiskowe przewyższają początkowe nakłady, wspierając zrównoważony rozwój miast.
- Zaangażowanie mieszkańców i szeroka współpraca są kluczowe dla sukcesu projektów rewitalizacji i implementacji NBS
- Przykłady w Hamburgu i Bielefeld pokazują, że partycypacja społeczna, edukacja i transparentność decyzyjna zwiększają akceptację i trwałość rozwiązań opartych na naturze.
Źródła
- Błękitno-zielona infrastruktura dla łagodzenia zmian klimatu w miastach - 2023-10-25 - https://www.ecologic.eu/sites/default/files/publication/2020/3205-blekitno-zielona-infrastruktura-dla-lagodzenia-zmian-klimatu-w-miastach-katalog-techniczny.pdf
