Torfowiska i mokradła pod specjalną ochroną? Jest jedno „ale
Dokument porusza kwestię ochrony torfowisk i mokradeł w Polsce w kontekście planowanych zmian w ramach normy GAEC 2, które mają na celu ochronę tych cennych ekosystemów przed degradacją i emisją dwutlenku węgla. Norma ta od 1 stycznia 2025 roku obejmuje 146 tys. ha gruntów rolnych i zakazuje orania, wydobycia torfu, budowy nowych rowów melioracyjnych oraz instalacji odwadniających, co ma chronić środowisko i przeciwdziałać zmianom klimatycznym.
Jednak naukowcy, m.in. profesor Kotowski, krytykują proponowane zmiany, zwłaszcza podniesienie wymogu zawartości materii organicznej w glebie z 30% do 60%. Ich zdaniem ta decyzja jest kuriozalna, ponieważ większość użytkowanych torfowisk odwodnionych ma zawartość materii organicznej poniżej 30%, a w wielu krajach obowiązują niższe kryteria (np. 15%). To może doprowadzić do wyłączenia wielu gleb torfowych z ochrony i dalszej degradacji.
Autorzy dokumentu podkreślają, że torfowiska odgrywają kluczową rolę w retencji wody, regulacji klimatu i bioróżnorodności, a ich zniszczenie uwalnia duże ilości metanu i dwutlenku węgla, nasilając kryzys klimatyczny. Pomimo obaw, ministerstwo zaprzecza planom degradacji terenów podmokłych, twierdząc, że chodzi o ich ochronę, a nie degradację.
W kontekście rolnictwa, eksperci wskazują na potrzebę odpowiednich działań finansowych i technicznych, takich jak odtwarzanie systemów zastawek, podnoszenie poziomu wody, czy wsparcie w zakresie offsetów węglowych. Twierdzą, że wprowadzone regulacje mogą ograniczyć emisje, ale aby działały skutecznie, potrzebne są finansowania i wspólne wysiłki ze strony rolników i instytucji.
Podsumowując, dokument ostrzega, że choć celem normy GAEC 2 jest ochrona torfowisk i podmokłych terenów, istnieją poważne kontrowersje i obawy, czy proponowane zmiany będą wystarczające lub skuteczne w ich zachowaniu. Wskazuje na konieczność przemyślenia i dostosowania regulacji, aby skutecznie chronić kluczowe ekosystemy w Polsce.
Torfowiska i mokradła pod specjalną ochroną? Jest jedno „ale (pl)
Kraje docelowe: Polska
Kluczowe punkty
- Zmiany w normie GAEC 2 mogą osłabić ochronę torfowisk i terenów podmokłych
- Propozycje Ministerstwa Rolnictwa, w tym podniesienie wymagań zawartości materii organicznej do 60%, mogą wyłączyć wiele torfowisk z obowiązujących ograniczeń, co grozi dalszą degradacją ekosystemów.
- Nowa norma GAEC 2 obowiązuje od 1 stycznia 2025 roku
- Oznacza to, że 146 tys. ha gruntów rolnych w Polsce podlega ograniczeniom, takim jak zakaz wydobycia torfu, orania czy budowy nowych rowów melioracyjnych, aby chronić cenne ekosystemy.
- Decyzje dotyczące ochrony torfowisk są kontrowersyjne i budzą obawy o ich degradację
- Eksperci i ekologiczne organizacje obawiają się, że planowane regulacje mogą przyczynić się do dalszej osuszenia i degradacji tych kluczowych dla klimatu i bioróżnorodności ekosystemów.
- Podniesienie wymagań zawartości materii organicznej jest sprzeczne z obecną praktyką i może wyłączyć większość osuszonych torfowisk
- Ekspert dr hab. Wiktor Kotowski podkreśla, że wartość 60%, proponowana przez resort, jest typowa dla dobrze zachowanych torfów, a większość osuszonych torfowisk posiada znacznie niższą zawartość materii organicznej, co wyłącza je z ochrony.
- Ochrona torfowisk odgrywa kluczową rolę w walce ze zmianami klimatycznymi
- Torfowiska magazynują dużą ilość węgla i ich degradacja prowadzi do uwalniania dwutlenku węgla i metanu, co potęguje globalne ocieplenie, dlatego ich ochrona jest priorytetem ekologicznym.
- Wsparcie finansowe dla rolników na rekonstrukcję i utrzymanie torfowisk jest niedostateczne
- Ekspert sugeruje potrzebę długoterminowych systemów wsparcia, takich jak ekoschematy, aby rolnicy mogli skutecznie przywracać naturalne poziomy wody i ograniczać emisję gazów cieplarnianych.
Źródła
- Torfowiska i mokradła pod specjalną ochroną? Jest jedno „ale - 2025-01-15 - https://smoglab.pl/torfowiska-i-mokradla-pod-specjalna-ochrona-sa-doplaty-dla-rolnikow-jest-jedno-ale/
